De praktijk is slimmer dan we denken

Door: Suzanne Verdonschot

In Nederland zijn ongeveer 450 lectoren actief. Zij zijn aangesteld om onderwijs, onderzoek en praktijk beter op elkaar te laten aansluiten. Samen met Niek van den Berg (lector bij Zadkine) organiseerde ik een rondetafelbijeenkomst met zes succesvolle lectoren om 'hun geheim' te ontrafelen. We spoorden deze succesvolle lectoren op door om ons heen bij verschillende mensen -thuis in onderzoek én praktijk- te vragen wie zij nu geslaagd vinden in het combineren van het op gang brengen van enerzijds kennisontwikkeling en anderzijds beweging in de praktijk. Aan tafel zaten Kitty Kwakman, Cees Sprenger, Marinka Kuijpers, Ruud Klarus, Femke Geijsel en Niek van den Berg. Het werd een mooi gesprek waarin we goede voorbeelden van hun werk bekeken en analyseerden en waar het succes hem nu precies in zit. Ook nieuwe vragen kwamen naar voren. Een artikel hierover verschijnt in Develop maar in deze blog alvast een voorproefje van onze bevindingen.

Onderzoek en beweging hand in hand

De lectoren zien het als hun opdracht om onderzoek naar een bepaald thema te combineren met het realiseren van een beweging in de praktijk. Dit kan bijvoorbeeld door de analyse van bevindingen samen met betrokkenen te doen: "Vroeger verzamelde ik onderzoeksgegevens, deed ik de analyse, trok ik conclusies en dacht na over de implicatie. En dat doe ik niet meer allemaal zelf in mijn eentje. Ik leg de resultaten op tafel. En daar heb ik met betrokkenen een gesprek over".  Ook in onderzoek op 30 scholen waarbij gewerkt met vragenlijsten, werd de analyse door direct betrokkenen zelf gedaan: "Leerkrachten, stagebegeleiders, management, iedereen vult die vragenlijst in. Als de score bekend is, kunnen ze met elkaar in discussie. Wij als onderzoekers zeggen niet: zo moet het." Op zich zou je gemakkelijk de resultaten naast de eisen kunnen leggen. Maar dan verlies je een belangrijk punt uit het oog: "De praktijk is veel wijzer dan wij soms denken". En daarnaast is er ook het argument van eigenaarschap: op basis van je eigen conclusies heb je meer zin om actie te ondernemen dan op basis van een ander zijn conclusies. 

En wat dan als…?

En wat dan als een team op basis van de data verkeerde conclusies trekt? En dan beweert dat op basis van onderzoek gezegd kan worden dat…? We hebben het ook over de verantwoordelijkheid van de onderzoeker in zulke situaties. 

Andere onderwerpen die aan bod komen: 

• Hoe combineer je kleinschalig onderzoek -het opsporen van unieke verhalen- met grootschalig onderzoek -uitspraken doen over een grotere groep- ?
• Hoe lukt het om studenten bij het onderzoek te betrekken?
• Hoe ga je om met het belang van andere producten dan onderzoekspublicaties? "Als bruikbaarheid belangrijk criterium is, is een wetenschappelijk artikel niet altijd goede vorm."

Abonneer je op Develop!

Zoals gezegd: een artikel hierover verschijnt in Develop. Tenminste, als Develop 100 abonnees verwerft en in nieuwe-stijl verder kan. Want HRD-tijdschrift Develop gaat weg bij uitgeverij Springer. Om een vernieuwingsslag en doorstart te maken zijn tenminste 100 abonnees nodig. Meld je aan via http://www.develop-magazine.com/!